Enkele jaren geleden zag ik op Canvas online een documentaire staan met de titel: Doof kind. Weinig mensen weten het, maar ik ben doof aan mijn rechteroor. De reden waarom ik dit vroeger enkel aan goede vrienden heb verteld is omdat mensen vaak de neiging hebben om je te bestempelen of denken dat ze daar rekening mee hoeven te houden. Terwijl ik er rotsvast van overtuigt ben dat een beperking of een handicap, maar enkel zo noemt als je er zelf een probleem van maakt. Creatief zijn, een positieve ingesteldheid en relativeren, zijn zaken die een mens zijn leven kunnen verrijken. En laat dat net ook de boodschap zijn dat deze documentaire teweegbrengt. Tobias, een jongvolwassene in de fleur van zijn leven, die ons laat meekijken naar zijn levensverloop als zijnde doof geboren. Je zal zien dat zijn leven niet veel verschilt met dat van ons. Het is allemaal maar hoe je de dingen bekijkt.
Voor mijn blog bekeek ik de documentaire opnieuw. Deze keer na zelf een doofgeboren zoon op de wereld te hebben gebracht. Telkens heeft het me moeite gekost om te beginnen kijken. Het is een confrontatie, maar een belangrijke. Zo belangrijk zelfs dat ik met dit blog ook een boodschap wil overbrengen en ook niet meer wil verzwijgen dat ik zelf halfdoof ben.
Toen de diagnose bij mijn zoontje van drie maanden werd vastgesteld, zei de professor ons: "Uw zoon zal als een normaal kind door het leven gaan. De wetenschap heeft ervoor gezorgd dat hij niet gehandicapt hoeft te zijn." In tegenstelling tot Tobias die vindt dat cochleaire implantaten (CI's) niet de oplossing zijn, althans toch niet voor iedereen. Hij draagt gebarentaal uit en het is prachtig om te zien hoe hij zijn beroep ervan heeft gemaakt. Ik vind het woord 'handicap' dan ook een ongepast woord.
Wat ik niet wist, en wat velen wellicht niet zullen weten, is dat er in Washington D.C. een dovendorp is. Gallaudet University is de enige dovenuniversiteit in de wereld. Zowel de 1500 studenten als de docenten zijn slechthorend of doof, en communiceren doen ze in de Amerikaanse gebarentaal. Ik kan me voorstellen dat zo'n plek kan aanvoelen als thuiskomen. Geen vreemde blikken, of mensen die denken dat je 'doofstom' bent. Want dat laatste is waar ik mij zorgen heb overgemaakt: hoe gaat onze maatschappij hiermee om? Gaat mijn zoon goed omringd worden door liefhebbende mensen? Gaat hij zich afbijten van domme opmerkingen? Het voordeel van slechthorend zijn, is dat je vaak opmerkingen niet hoort. Maar ik heb het zelf ook meegemaakt en je staat ervan perplex dat mensen, die zelfs een sociaal beroep uitoefenen, zulke praat durven te verkopen.
Het mooie aan de documentaire zijn de beelden die je ziet van toen Tobias nog een kleine jongen was. Beelden bij de logopediste en beelden die laten zien wat een energiek en vrolijk kind hij was en nog steeds is. Ook verwoord Tobias het zelf dat je in het dovendorp kan zien dat doven ook groepjes vormen: computernerds, populaire jongens, zwartgallige punks, maar ook depressieve mensen. Hij noemt het niet een stad, maar een dorp omdat er veel geroddeld wordt.
Voor Tobias is gebarentaal het summum, hij vertelt dat hij niet wil horen. Ik heb de professor in het UZA enkele keren horen zeggen dat de dovengemeenschap in België ook heel sterk dit geloof koestert. Er zijn dove ouders die sceptisch zijn om hun doof kind een cochleair implantaat te geven. In tegenstelling tot de professor vind ik dat je iedereen daar in zijn eigen waarde moet laten, want als je de documentaire van Tobias ziet, weet je dat ook al hoort hij niets, ook niets mist. Want wat je niet kent, kan je ook niet missen.
Zoals allicht iedereen ondertussen aan den lijve heeft ondervonden door het mondmasker dat we moeten opzetten, gaat er veel van onze communicatie verloren. Of je nu horend of doof bent, mimiek is altijd belangrijk. Als leerkracht is goed communiceren zeer voornaam en daarom vond ik dat dit thema zeker aan bod moest komen. Ik raad ook iedereen aan, om zolang het nog online staat, naar https://www.vrt.be/vrtnu/a-z/doof-kind/2017/doof-kind-s2017/ te gaan en deze documentaire te bekijken. En als je vragen hebt voor mij: be my guest! Des te meer mensen een CI leren kennen, des te groter wordt het draagvlak.
Screenshots van de documentaire 'Doof kind'
Wat bijzonder Katrien dat je dit met ons wil delen! Ik moet eerlijk toegeven dat ik er zelf nog niets van gemerkt had. Het was ook fijn om te lezen hoe je omgaat met de diagnose van jouw zoontje, hoe sterk je ertegenover lijkt te staan. Praten jullie thuis dan hoofdzakelijk gebarentaal? Een goede vriendin van mij is slechthorend en zelfs met hoorapparaten is het soms moeizaam om alles te verstaan. Als persoon wil je dan niet gaan roepen of gaan overdrijven in de articulatie. Soms vind ik het moeilijk om in te schatten wat de noden zijn van de andere persoon. Woorden zoals 'gehandicapte', 'mindervalide' en dergelijke; vind ik zelf ook altijd zo onaangenaam. Maar ieder mens is verschillen…